111 - سؤال: خمره‌اى را كه چند دفعه شراب در ميان آن ساخته باشند والحال شراب دفعه آخر منقلب به سركه شده باشد، خمره پاك است يا نه؟ و ديگر خمره شراب كه حال كسى خواهد سركه در ميان آن بسازد احتياج به تطهير دارد، يا آنكه رجاء بعد ذلك كه سركه پيش از آن كه سركه بشود شراب مىشود و بعد بالتبع پاك مىشود، حال مانع ندارد استعمال آن يا نه؟
جواب: اطلاقات فتاوى و نصوص و ترك استفصال در اخبار، اقتضا مىكند طهارت خمره راه، هر چند مكرر خمر در آن گرفته باشند و اما جواز سركه گرفتن در خمره خمر، پس آن مشكل است، به جهت آنكه ظاهر آن است كه انقلاب عصير بعد غليل به سركه، همان نجاستى را كه از غليان به هم رسيده، پاك مىكند، نه غير آن را.
اگر گويى در مسئله اولى هم انقلاب به سركه همان نجاست خمريه ثانيه را پاك مىكند و خمره را كه نجاست آن به سبب همين خمر است به تبعيت پاك مىكند نه نجاستى كه از خمر سابق در خمره بوده و به آب انگور ملاقى كرده، قبل از خمر شدن.
مىگوييم كه ترك استفصال در اخبار افاده مىكند عموم را، زيرا كه خماران غالبا خمر را در ظرفى مىگيرند كه در آن خمر بوده سابقا و اجتناب از آن نمىكنند پس ترك استفصال، در اينجا وضوح دارد، و اما در جانب سركه چنين جوره اخبار نيست كه ترك استفصال در آن وضوح داشته باشد و طاهر شدن عصير، بعد غليان به سبب سركه شدن، اقتضاى بيش از طاهر شدن از نجاست غليان، نمىكند و خمره هم به تبعيت آن نجاست پاك مىشود نه غير آن، خصوصا كه سركه گيران غالبا احتياط مىكنند از نجاست خمر سابق.
و اگر گويى كه هر عصيرى تا خمر نشود سركه نمىشود، گوييم: اولا اين مسلم نيست به جهت آنكه در خمر، عمل مخصوصى مىكنند تا خمر مىشود و بر فرض تسليم ترك استفصال در مقامى كه احتمال ظاهرى باشد حجت است و اين احتمال در اينجا هست، مگر اينكه بگوييم كه اين عصير ظاهرى باشد حجت است و اين احتمال در اينجا هست، مگر اين كه بگوييم كه اين عصير كه به غليان آمد در اخبار اطلاق خمر به آن شده، بسيار يا حقيقتا يا مجازا وعلى اى تقدير مقتضاى آن مشاركت در احكام است لا اقل، و از احكام