قصد عارض شود هر چند بعضى گفته اند استحباب در خصوص صورت اول است پس هر مالي كه براى كسب بان مهيا كرده وقصد كسب كند داخل اين عنوان است وچه انمال از اعياني باشد كه متعلق وجوب زكوة يا استحباب آن است يا غير آن مثل تجارت بمخضرات از خربوزه وهندوانه وبادنجان ونحوانها چنانكه فرقى نيست در سرمايه آنكه عين باشد يا منفعت مثل آنكه خانه را اجاره كند براى كسب بان ودر استحباب زكوة مال التجاره چند چيز شرط است " اول " آنكه بقدر نصاب يك كدام از طلا ونقره باشد ودر كمتر ازآن زكوتى نيست وظاهر آن است كه در نصاب دويم آن نيز مثل نقدين باشد " دويم " آنكه از وقت قصد كسب بان يك سال بگذرد " سيم " آنكه در تمام سال قصد كسب بان داشته باشد پس اگر در بين سال عدول كند از قصد تكسب وبنا گذارد كه براى خود نگاه دارد از اين عنوان بيرون مىرود واگر دوباره بقصد اكتساب بر گردد همانوقت قصد ثاني اول سال است " چهارم " باقى ماندن عين راس المال در تمام سال " پنجم " در تمام سال قيمت متاع او كمتر از سرمايه نشود پس هر گاه سرمايه اش صد تومان باشد ومتاعي بان بخرد ونگاه دارد بقصد آنكه قيمت آن ترقى كند ودر بين سال ولو در يك روز قيمت آن كمتر از سرمايه شود زكوة آن ساقط ميشود ومراد بسرمايه چيزى است كه بازاء متاع داده وزكوة مال التجارة چهل يك است واقوى تعلق زكوة بعين آن است مثل زكوة واجب ودر صورتيكه متاع غير نقدين باشد كفايت ميكند كه قيمت آن بحد نصاب يكى از نقدين باشد دون ديگرى (مسألة 1) هر گاه سرمايه او از جنس زكوى وبقدر نصاب باشد مثل چهل گوسفند يا سى گاو يا بيست دينار ونحوانها پس هر گاه شرايط زكوة واجب ومستحب هر دو در ان جمع باشد زكوة واجب را بايد بدهد وزكوة مال التجاره ساقط مى شود وهر گاه شرائط زكوة واجب تنها موجود باشد بايد بدهد واگر شرائط زكوة تجارت تنها موجود باشد زكوة آن مستحب است (مسألة 2) هر گاه سرمايه او چهل گوسفند سائمه باشند ودر بين سال بدل كند آنرا بچهل گوسفند سائمه ديگر هر دو زكوة از او ساقط مىشود زيرا كه در هر دو معتبر است عين مال در تمام سال بماند ولابد است كه از حين مبادله ابتداء سال را قرار دهد (مسألة 3) هر گاه در مال المضاربه ربح پيدا شود زكوة سرمايه كه بحد نصاب رسيده بر صاحب مال است وزكوة ربح نيز در صورتيكه بنصاب رسيده وسال بر آن گذشته مستحب است بلكه دور نيست