افطار بحرام نمايد بايد در كفاره جمع كند بين هر سه مثل انكه افطار نمايد بمغصوب يا بخمر يا بجماع حرام ونحو انها (دويم) روزه قضاء رمضان اگر افطار كند بعد از زوال وكفاره ان اطعام ده مسكين بهر كدام مدى از طعام واگر از ان عاجز باشد سه روز روزه واحوط اطعام شصت مسكين است (سيم) روزه نذر معين وكفاره ان همان كفاره افطار رمضان است (چهارم) روزه اعتكاف وكفاره ان مثل افطار رمضان است كه مخير است ميان سه كار واحوط ترتيب مزبور است وكفاره اعتكاف مختص بجماع است وبساير مفطرات واجب نمىشود وظاهر ان است كه كفاره براى اعتكاف باشد نه روزه ان وباين سبب بجماع در شب نيز كفاره واجب مىشود واما ساير اقسام روزه پس كفاره بافطار انها واجب نمىشود چه واجب باشد مثل نذر غير معين يا كفاره وچه مندوب كه كفاره ندارد هر چند بعد از زوال افطار كند (مسألة 2) هر گاه دو روز يا زيادتر افطار كند در چهار قسم روزه كه كفاره دار است كفاره بعدد ايام مكرر مىشود بخلاف انكه در يك روزه مكرر مفطر بعمل اورد كه كفاره متعدد بر او نيست مگر بتكرر جماع هر چند بعد از مفطر اول كفاره را ادا كند وهر چند جنس مفطر مختلف باشد بنابر اقوى اگر چه احوط در اين دو صورت تكرار كفاره است بلكه احوط تكرار كفاره است بتكرر مفطر در يك روز نيز واما جماع پس احوط بلكه اقوى وجوب تكرار كفاره است بتكرر ان (مسألة 3) در افطار بحرام كه موجب كفاره جمع است فرقى نيست ميان انكه حرمت ان بالاصاله باشد مثل زنا وشرب خمر يا بالعرض باشد مثل جماع در حال حيض يا خوردن چيزى كه مضر باشد (مسألة 4) كذب بخدا ورسول ص افطار بحرام است بلكه بلعيدن اخلاط دماغ اگر گفتيم كه بسبب انكه از خبائث است حرام باشد ولكن مشكل است (مسألة 5) در كفاره جمع اگر از بعض خصال متعذر باشد بقيه را بايد بعمل اورد (مسألة 6) در يك روز اگر چند مرتبه جماع كند بعدد ان بايد كفاره بدهد وهر گاه چند مرتبه جماع بحرام كند بعدد انها كفاره جمع را مكرر كند (مسألة 7) ظاهر ان است كه خوردن لقمه هاى متعدده در يك مجلس يا اشاميدن چند جرعه اب يك افطار شمرده شود پس هر گاه بگوئيم كه كفاره بتعدد مفطر در يك روز متعدد مىشود نيز در فرض مزبور كفاره متعدد بر او نيست (مسألة 8) در يك جماع هر گاه چند مرتبه بيرون اورد وفرو برد كفاره متعدد نمىشود هر چند احوط است (مسألة 9) اگر افطار