مكان باشد، بر آن، نماز چه صورت دارد؟
جواب: مادامى كه علم به حرمت مكان و فرش حاصل نشده جايز است نماز در آن.
215 - سؤال: شخصى كه نماز قضا بر ذمه دارد، نماز يوميه را در اول وقت مىتواند نمود، يا نه؟
جواب: اظهر جواز كردن نماز حاضره است در اول وقت.
216 - سؤال: هرگاه كسى در بين نماز يقين كند كه واجبى از واجبات نماز را فراموش كرده و شك دارد كه كداميك از واجبات بود، چه كند؟
جواب: هرگاه اجزائى كه شك دارد در ميان آنها تدارك آن، مستلزم زيادتى ركن نمىشود برگردد از اول، محتملات را بگيرد و ما بعد آن را (همه را) به عمل آورد. مثلا در حال قيام شك كند كه آنچه را فراموش كرده، يك سجده از همين ركعت گذشته بوده يا تشهد آن. در اينجا برگردد و يك سجده بكند و تشهد را بكند و برخيزد. و اما هر گاه شك دارد كه قرائت بود يا دو سجده يا تشهد، در اينجا نماز باطل است چون تدارك قرائت و ما بعد آن، مستلزم تكرار ركن است جزما كه آن ركوع باشد.
و شايد در اينجا توان گفت كه تدارك قرائت، ضرور نيست، بلكه واجبات ما بعد ركوع را بجا آورد، برخيزد.
و لكن در اينجا احتمال تعدد ركن لازم مىآيد كه دو سجده باشد و در صورت احتمال تعدد ركن اشكال است. و از اين باب است كه شك دارد كه آيا يك سجده بوده يا دو سجده با تشهد كه تدارك دو سجده و ما بعد محتمل است كه در آن تكرر ركن به هم رسد.
و دور نيست كه حكم به صحت شود، خصوصا به ملاحظه استصحاب و عموم الصلاة على ما افتتحت عليه، و آنچه محقق است از فتاوى علما، اين است كه زياد كردن ركن يا ترك كردن آن، عمدا يا سهوا مبطل نماز باشد، اما كردن كارى كه محتمل باشد به سبب آن، تعدد ركن، پس دليل نديدم كه دلالت كند بر آن، و احوط اين است كه بعد از تدارك در اين صورت اعاده هم بكند.
و دور نيست كه در صورت عدم لزوم تعدد ركن. مخير باشد ميان آن اجزاى محتمله،