و به هر حال آنچه به نظر مىرسد آن است كه مقصود از غسق الليل آخر وقت عشاء است و اين با آنچه را كه راغب در مفردات گفته كه غسق الليل شدة ظلمته است سازگارتر مىباشد و بنابراين احتمال آنكه مقصود از غسق الليل غروب شمس و يا ابتداى شب باشد مردود است چون غروب آفتاب نه شدت ظلمت است نه اجتماع ليل و نه حتى به معنى دقيق تاريكى شب و نه وقت نماز عشاء.
اكنون با روشن شدن معنى دلوك و غسق و قرآن الفجر در مىيابيم كه خداوند متعال در اين آيه به پنج نماز امر فرموده و اوقات آن را نيز ذكر كرده است، چون مىفرمايد: از ابتداى ظهر نماز را اقامه كنيد تا دل شب و نماز فجر را نيز به پا داريد. از آيه شريفه استفاده مىشود از اول ظهر تا دل شب وقت براى نمازهاى چهارگانه است، كه اگر دليل قطعى نداشتيم كه بايد نماز ظهر و عصر را پيش از مغرب و نماز مغرب و عشاء را بعد از مغرب بخوانيم مىتوانستيم با تمسك به اطلاق آيه شريفه بگوييم: از اول ظهر تا دل شب وقت مشترك براى اين چهار نماز است ولى چون دليل قطعى قائم شده است بر اينكه نماز ظهر و عصر بايد پيش از مغرب و نماز مغرب و عشاء بايد بعد از غروب خوانده شود به اين اندازه اطلاق را تقييد مىكنيم، و در موارد باقى مانده مىتوانيم تمسك به اطلاق آيه شريفه بكنيم و بگوئيم: از ابتداى ظهر تا غروب وقت مشترك براى ظهر و عصر (البته با حفظ ترتيب و در نتيجه بايد ابتدا ظهر بجا آورده شود و بعد عصر و بدون بجا آوردن ظهر معنا ندارد عصر بجا آورده شود و همچنين اگر فقط چهار ركعت براى حاضر وقت باقى باشد بايد فقط عصر بجا آورد و نظير همين در مورد مغرب و عشاء وجود دارد) و از مغرب تا نصف شب (يا ثلث يا فجر بنا به اختلاف) وقت مشترك براى مغرب و عشاء.
و لهذا وقتى از امام باقر عليه السلام پرسش مىشود درباره نمازهايى كه خداوند عز وجل واجب فرموده است، مىفرمايد: پنج نماز در شبانه روز.
راوى مىگويد: آيا خداوند آنها را در كتابش نام برده و بيان فرموده است؟
مىفرمايد:
نعم، قال الله تبارك و تعالى لنبيه:
(اقم الصلاة لدلوك الشمس الى غسق الليل) ودلوكها زوالها ففيما بين دلوك