شود تنها يا با درخت (مسئلة 1) در وقت تعلق زكوة بغلات خلاف است مشهور علماء بر آنند كه وقت تعلق در گندم وجو زمان بسته شدن دانه است ودر نخل زمانى است كه ميتوان زرد يا سرخ بشود ودر مويز زماني است كه دانه غوره بسته شود وجماعتى از علماء برانند كه زمان تعلق وقتى است كه گندم وجو وخرما وانگور برآن صادق باشد واين قول خالى از قوت نيست هر چند قول اول احوط است بلكه احوط مراعاة جانب احتياط است زيرا كه گاهى قول دويم موافق با احتياط مىشود (مسئلة 2) زكوة هر چند وقتيكه ذكر شد تعلق ميگيرد الا آنكه در اعتبار نصاب مناط بخشك آنها است پس هر گاه ترآنها بقدر نصاب باشد وبخشكيدن از نصاب كمتر شود زكوة ندارد (مسئلة 3) خرماى بر بن ودقل ونحوآنها كه رطب آنها را مىخورند واگر بگذارند بخشكد خرماى آن كم مىشود يا آنكه خشك آنها را خرما نميگويند مدار برآن است كه بر فرض خشك شدن خشك آن بقدر نصاب باشد كه اگر خشك آن بقدر نصاب نرسد زكوة ندارد (مسئلة 4) هر گاه مالك بخواهد بعد از تعلق زكوة وپيش از خشك شدن آنها در بسر يا رطب وغوره يا انگور تصرف نمايد بزياده از آنچه در متعارف از مونه آن محسوب ميشود بايد زكوة آنرا بر ذمه بگيرد چنانچه اگر بخواهد تمام آنرا بچيند بر فرض آنكه خشك بحد نصاب باشد بايد زكوة آنرا بدهد (مسئلة 5) هر گاه ثمره زكوى كه چيده نشده خرص وتخمين بر مالك شده باشد وساعي زكوات از قبل حاكم شرع قبل از خشك شدن آن پيش مطالبه زكوة آنرا كند بر مالك واجب نيست قبول كند بخلاف آنكه اگر مالك زكوة آنرا حساب كنند واز خرماى نرسيده يا رطب يا غوره ونحو آنها بخواهد بدل كند كه بر ساعى واجب است قبول كند (مسئلة 6) وقت وجوب اخراج زكوة كه بر ساعي جايز است مطالبه كند واگر مالك تأخير انداخت واتفاقا تلف شد ضامن است هنگام پاك شدن غله وچيدن خرما ومويز خشكيدن است پس وقت تعلق زكوة غير از وقت وجوب دادن است چه كه وقت تعلق بسته شدن دانه بود ووقت اداء تصفيه وچيدن است (مسئلة 7) جائز است مالك با ساعي تراضى نمايند وقسمت كنند پيش از چيدن آن (مسئلة 8) بر مالك جايز است كه پيش از چيدن ميوه زكوة آنرا از خود ميوه بر درخت بدهد يا از قيمت آن (مسئلة 9) جايز است دادن قيمت زكوة از طلا ونقره يا غير آن از هر جنسى باشد بلكه جايز است از منافع بدهد مثل سكناى خانه ونحو آن بآنكه عين خانه را مثلا