فيض الإله في ترجمة القاضي نور الله - جلال الدين الحسيني

مطالع قرائت مىنمود و فاضل مدقق ملا أبو الحسن كاشى در آن زمان در قزوين بود و ميان او و مير علاء الملك بر سر امرى رقابت بود و مير علاء الملك مىخواست كه او را آزارى كند لاجرم در روزى كه خبر گرفته بود كه ملا أبو الحسن بر سر مقبره شاهزاده علاء الدين حسين كه محل اجتماع مردم است به سير آمده مرا همراه برداشته و آنجا برد و به اتفاق با ملا أبو الحسن ملاقات واقع شد و خدمت ملا چون بر خصوصيات احوال و طالب علمى من مطلع شد گفت سخنى به شما نقل مىكنم و آنگاه سخنى را كه در تحقيق موجبه سالبة المحمول داشت نقل كرد من گفتم كه اين تحقيق مخالف اصول قوم است ملا أبو الحسن گفت كه من دعوى موافقت آن با اصول قوم نمىكنم؟ مىگويم كه موجبه سالبة المحمول كه مفهوم محصلى داشته باشد به هم مىرسانم و بعد از آن به طريقى كه استادان تحسين تلامذه كنند گفت: " خوبك * خوبك " و من به غايت از آن آزرده شدم و رساله اثبات واجب را كه در آن ايام نوشته بود بدست آورده در مقام رد شدم و قطع نظر از منوع و نقوض كه بر او ايراد نمودم ظاهر ساختم كه شش دليل او از شرح هياكل مير غياث الدين منصور و شرح او بر رساله واجب پدرش مير صدر الدين محمد مأخوذ و مسروق شده وملا أبو الحسن بنا بر آن تغيير آن نسخه كرده و نسخه را كه الحال مشهور شده نوشت (1) بعد از آن قزوين متوجه

(1) اشار الى هذا المطلب القاضى (ره) فز مجالس المؤمنين، في اواخر المجلس السابع، في ترجمة الامير غياث الدين منصور الشيرازي وعبارته بلفظه هكذا " و غرض از تفصيل تصانيف حضرت مير و اظهار تشرف به مطالعه اكثر آن رد بر كلام بعضى از افاضل عصر است مثل ملا أبو الحسن كاشى وملا ميرزا جان شيرازى كه مصنفات حضرت مير را كه اكثر به واسطه نفاست متداول نشده بود و به دست هر كه مىافتاد به آن ضنت؟ مىكرد ايشان بدست آورده سخنان خوب را از آنجا مىدزديد و جهت پى غلط كردن مىگفتند كه از تصانيف مير غياث الدين منصور به غير نامى است و بعضى كتب كه در مصنفات متداوله خود نام آن را مذكور ساخته وجود خارجى نيافته و اگر احيانا يكى از آن كتب بدست طالب علمى افتاد و بر دزدى ايشان مطلع شد دعوى توارد مىكند و از حضرت استاد محقق نحرير روح الله روحه شنيدم كه مىفرمودند كه ملا أبو الحسن شش دليل از جمله ادله كه در رساله اثبات واجب ذكر كرده و آن را از جمله خواص فكر خود شمرده از شرح هياكل حضرت مير انتحال نموده و در ايامى كه به التماس بعضى از اعزه رودى بر رساله او مىنوشتم اظهار سرقت و انتحال او كردم آن رساله را متروك ساخته رساله ديگر تأليف نمود اگر چه آن نيز خالى از سرقت و انتحال نيست ".

(١٠٦)