الأصول الأصيلة - الفيض القاساني - الصفحة ١٩٣
سؤال وجواب مذكور دسترسى پيدا كرده وعين عبارت را در خاتمهء فهرست موضوعي " شرح غرر ودرر آمدى " نقل كرده أم وچون آن نسخهء چاپى نيز كمتر در دسترس فضلاء قرار مى گيرد لازم دانستم كه عين آنچه را در آنجا كرده أم در اينجا ذكر نمايم وآن اينست ص 436 - 437):
" محمد بن أحمد حسيني لاريجاني كه از تلامذه وشاگردان علامهء مجلسي - طاب ثراه - است در كتاب نظم اللئالي كه مجموعهء فتاواى علامهء مجلسي است كه در جواب استفتاءات نوشته است نظير جامع الشتات ميرزاى قمى، ولاريجانى نا مبرده آنرا جمع وتدوين كرده وبنام " نظم اللئالي " موسوم ساخته است ضمن مسائل مربوط بتوحيد سؤال وجواب مورد نظر را چنين نقل كرده است:
" سؤال - معروض مى داردكه: چه معنى دارد أين فقره كه در كتاب مصباح الشريعة از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت شده است كه: العبودية جوهرة كنهها الربوبية، فما فقد من العبودية وجد في الربوبية وما خفى من الربوبية أصيب في العبودية؟
جواب - بسم الله الرحمن الرحيم - أين فقره از مصباح الشريعة مأخوذ است ومصباح الشريعة بروايت شقيق بلخى كه از جملههء صوفيهء عامه است رسيده است ومشتمل بر نقلي چند هست كه معلوم است كه أز معصومين عليهم السلام نيست وبر تقدير ورود شايد مراد آن بأشد كه عبوديت وربوبيت مقابل يكديگرند وحقيقت هريك بديگرى معلوم مى شود كما قيل: انما تعرف الأشياء بأضدادها، وحديث شريف: من عرف نفسه فقد عرف ربه، را بعضي چنين تفسير كرده اند وحاصلش آنست كه: هر كس خود را بفقر و احتياج شناخت ومراتب افتقار خود را چنانچه بايد دانست پروردگار خود را باستغنا مى شناسد ومى داندكه از مشابهت منزه است، وهر كه خود را بدناءت وپستى شناخت پروردگار خود را بعلو ورفعت شناخت، وهر كه نفس خود را بجهل وناداني شناخت پرورگار خود را بعلم كامل شناخته، وهكذا في جميع الصفات، پس حاصل كلام آن مى شود والله أعلم كه: عبوديت جوهريست كه كنه حقيقت آن از فهميدن معنى ربوبيت معلوم مى شود پس آنچه در عبوديت يافت نمى شود از صفات تقدس وكمال مانند وجوب وجود وتجرد
(١٩٣)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 ... » »»