شده وبتوبه كردن بطلان ان برداشته نمىشود (مسألة 24) فرق نيست در بطلان روزه بدروغ بين انكه نسبت بكتابى از كتب اخبار دهد يا نه كه هر گاه بداند دروغ است جايز نيست بان خبر دهد هر چند نسبت بان كتاب دهد مگر انكه ذكر ان مجرد حكايت از كتاب باشد نه خبر دادن از امام عليه السلام بلكه با ظن بكذب هم جايز نيست خبر دهد بر سبيل جزم بلكه با احتمال كذب هم جايز نيست مگر بطور نقل وحكايت پس براى كسيكه بخواهد در روز رمضان نقل اخبار كند با عدم علم بصدق ان احوط اقتصار است بحكايت از كتاب يا از قول راوى (مسألة 25) كذب بر فقهاء وروات هر چند حرام است لكن موجب بطلان روزه نيست مگر انكه برگشت ان بكذب بر خدا ورسول ص باشد (مسألة 26) هر گاه در مقام تقيه مضطر شود بكذب بر خدا ورسول ص مبطل روزه نيست چنانچه باطل نمىشود بكذب سهوى يا از جهت جهل مركب (مسألة 27) اگر باعتقاد كذب خبر داد ومعلوم شد مطابق واقع گفته مبطل است زيرا كه قصد مفطر كرده بشرط انكه بداند مفطر است (مسألة 28) اگر باعتقاد صدق خبر داد ومعلوم شد كذب بوده ضرر ندارد (مسألة 29) اگر بعنوان شوخى ومزاح دروغ گويد وقصد معنى نكند ضرر ندارد (ششم) از مفطرات رسانيدن غبار غليظ است بحلق بلكه مطلق غبار هر چند غليظ نباشد بنابر احوط چه غبار حلال باشد مثل ارد يا حرام مثل غبار خاك چه خود بجاروب كردن يا تكانيدن باعث بلند شدن غبار شود يا ديگرى بلكه يا بسبب باد غبار برخيزد واو تحفظ نكند واقوى الحاق بخار غليظ ودود تتن وتنباكو بغبار است وباكى نيست بانچه بسبب غفلت يا فراموشى يا قهرا داخل حلق شود ويا بسبب انكه مظنه دارد كه بحلق نمىرسد تحفظ نكند وبرسد (هفتم) سر زير اب كردن هر چند باقى بدن او بيرون باشد وفرق نيست در بطلان روزه بين انكه دفعة تمام سر را زير اب فرو برد يا بتدريج بنحوى كه تمام سر زير اب رود بخلاف انكه بنحو تعاقب سر زير اب كند بانكه يك طرف سر را زير اب كند وبيرون بياورد بعد از ان طرف ديگر را فرو برد كه ضرر ندارد هر چند بتعاقب تمام سر زير اب رفته باشد ومراد بسر بالاى گردن بتمام ان وكافى نيست در بطلان فرو بردن خصوص منافذ سر از دهن وبينى وگوش وچشم هر چند احوط اجتناب است وبيرون بودن موى سر منافى صدق ارتماس نيست (مسألة 30) باكى نيست بارتماس سر يا تمام بدن در غير اب از ساير مايعات بلكه ضرر ندارد ارتماس در اب مضاف