تمام نمازهائى است كه از او فوت شده اگر چه بدون عذر فوت شده باشد ومتمكن از قضا بوده واهمال كرده باشد وهم چنين روزه كه بسبب غير مرض از سفر ونحو ان فوت شده هر چند متمكن از قضاء ان نشده باشد ومراد بولى در اينجا پسر بزرگ است وبر دختر واجب نيست اگر چه پسر نداشته باشد ونه بر غير اكبر اولاد پسرى ونه بر غير پسر از پدر وبرادر وعمو وخالو وغير انها از اقارب اگر چه احوط با نبودن ولد اكبر آنست كه كسانيكه ذكر شد قضا نمايند بترتيب طبقات ارث واحوط از ان قضا كردن ذكور انهاست الاكبر فالاكبر وبا نبودن انها اناث از هر طبقه از طبقات حتى زوجين ومعتق وضامن جريره (مسألة 1) خصوص قضاء نماز وروزه كه از خود والدين فوت شده بر ولى واجب است پس آنچه بر پدر واجب شده بسبب انكه اجير ديگرى بوده يا از نماز والدين او بسبب ولايت بر او باقى مانده بر ولى واجب نيست بعمل اورد (مسألة 2) واجب نيست بر پسر پسر قضاء نمازهاى جد پدرى در صورتيكه او وقت وفات جد اكبر اولاد باشد هر چند احوط است بخصوص هر گاه ميت پسر نداشته باشد (مسألة 3) هر گاه ولى ميت كه اكبر اولاد پسرى است بعد از پدر يا مادر بميرد بر برادران كوچك تر او قضاء نماز پدر واجب نيست (مسألة 4) در وجوب قضاء بر ولى شرط نيست كه وقت وفات پدر يا مادر بالغ وعاقل باشد بلكه بر طفل بعد از بلوغ وبر مجنون بعد از افاقه قضاء واجب است وهر گاه انطفل پيش از بلوغ يا مجنون پيش از افاقه بميرند واجب نيست قضاء بر اكبر باقى ماندگان (مسألة 5) اگر ميت دو پسر مثلا داشته باشد يكى از انها اكبر است در سن اما ببلوغ نرسيده وديگرى كوچكتر است اما بالغ شده باحتلام يا غير ان ولى او اول است (مسألة 6) شرط نيست در ولى انكه از ميت ارث ببرد بلكه واجب است قضاء بر پسر بزرگ هر چند بسبب قتل يا مملوكيت يا كفر ممنوع از ارث بردن باشد (مسألة 7) هر گاه ميت دو فرزند داشته باشد مثلا يكى خنثاى مشكل واكبر وديگرى پسر وكوچكتر پسر ولى ميت است واگر فرزند او منحصر بخنثى باشد قضا بر او واجب نيست (مسألة 8) هر گاه اكبر اولاد مشتبه شود بين دو نفر يا زيادتر بر هيچ كدام قضا واجب نيست هر چند تقسيم قضا بين اندو يا قرعه احوط است (مسألة 9) اگر دو پسر در سن متساوى باشند قضا را بر ان دو قسمت كنند ودر صورتيكه قضا منحصر بيك نماز باشد يا انكه بعد از تقسيم يك نماز باقى بماند ان يك نماز بر هر دو واجب كفائى است پس اگر هر دو