و از بابت اين كه در دست او است تصرف مىكنند مثل زوجه و اولاد و نوكر و ميهمان او ونحو اينها و هم چنين است حال در اراضى وسيعه كه وضو گرفتن در انها بدون مالك آن جايز است مثل راه رفتن و نشستن و خوابيدن در انها ونحو اينها مادام كه مالك نهى نكند و علم به كراهت مالك نداشته باشد بلكه با ظن به كراهت نيز احوط ترك است (مسألة 8) حوضهاى مساجد و مدارس كه كيفيت وقف انها معلوم نباشد كه آيا وقفشان خاص است به طلاب آنجا و به كسانى كه در آن مساجد نماز كنند يا آن كه اختصاص به ايشان ندارد در اين صورت غير اهل آن مدارس و كسانى كه در آن مساجد نماز نمىكنند نمىتوانند از آب آنجا وضو بگيرند مگر آنكه عادت جارى شده باشد كه هر كس برسد وضو بگيرد و منعى هم نباشد كه در اين صورت چون كشف از عموم اذن مىكند جايز است و هم چنين است حال در مثل حوضهاى كاروانسراها ونحو انها (مسألة 9) هر گاه نهرى يا قنوتى را شق كردند بدون رضاى مالكين آن وضو گرفتن از آب آن شق جايز نيست اگر چه مكان نشستن مباح يا مملوك باشد بلكه جايز نيست كه آب از آن شق بردارند و در جاى ديگر وضو بگيرند و اگر چه اخذ آب از اصل نهر يا قنوة جايز باشد (مسألة 10) هر گاه شخصى مجراى نهرى را بدون اذن مالك آن تغيير داد بدون آنكه آب آن را غصب كند آيا اشخاصى كه غير غاصب هستند به همان نحو كه سابق استعمال مىكردند در وضو وشرب حالا هم مىتوانند مشكل است و اگر چه بعيد نيست كه بتوانند اين حكم كه گفته شد در مجراى جديد است و الا از بالاى نهر پيش از ورود در اين مجرى و هم چنين در ما بعد آن اشكالى ندارد (مسألة 11) حوض مسجدى كه معلوم باشد كه وقف بر نماز كنندگان در آن مسجد است يا مشكوك الحال باشد و عادت جارى نشده باشد بر استعمال غير مصلين در آن اگر از آن وضو بگيرد به قصد نماز كردن در جاى ديگر جايز نيست و اگر وضو بگيرد به قصد نماز در آنجا و بعد بنايش بر آن شود كه در جاى ديگر نماز بخواند يا آنكه عذرى پيدا كند در خواندن نماز در آنجا ظاهر آنست كه وضوى او صحيح است چنانچه صحيح است هر گاه از روى غفلت يا به اعتقاد عدم اشتراط وضو گرفت و واجب نيست كه در همان مسجد نماز كند و اگر چه احوط است بلكه اين احتياط ترك نشود در صورت اول كه وضو به قصد نماز كردن در آنجا گرفته است (مسألة 12) هر گاه حوضى آب و زمين و اطراف آن جميعا مباح باشد مگر آنكه در بعض اطراف آن آجر يا سنگ غصبى نصب كرده باشد وضو گرفتن از آن حوض مشكل است