چهارده نور پاك (فارسي) - دكتر عقيقى بخشايشي - ج ٧ - الصفحة ٩٢٦
1. محمد بن مسلم بن رياح محمد بن مسلم يكى از شخصيتهاى بزرگ شيعه، و از راويان بسيار بلند پايه و با فضيلت است كه در علم و فضل و زهد و تقوى و كمال، سرآمد محدثان و راويان بود و در ميان ياران امام باقر (عليه السلام) و امام صادق (عليه السلام) كمتر كسى به پايهء فضيلت و عظمت او مى رسيد.
پيشواى ششم مى فرمايد: " مكتب و احاديث پدرم را چهار نفر إحياء كردند، اين چهار نفر عبارتند از: زراره، ابوبصير، محمد بن مسلم، وبريد بن معاويه عجلى، اگر اينان نبودند كسى از تعاليم دين، و مكتب پيامبر (صلى الله عليه وآله) بهره اى نمى يافت. اين چند نفر حافظان دين و امين پدرم در بيان حلال و حرام و احكام دين بودند. اين چهار نفر از ميان شيعيان زمان ما نخستين كسانى بودند كه با مكتب ما آشنا شدند و در روز رستاخيز نيز پيش از ديگران به ما خواهند پيوست ". (1) " محمد بن مسلم " كه از مردم كوفه بود، طى چهار سال مهاجرت و إقامت در شهر مدينه، پيوسته به محضر امام باقر (عليه السلام) و بعد از او به خدمت امام صادق (عليه السلام) شرفياب، و از محضر آن دو پيشواى بزرگ، بهره ها مىاندوخت. او در مكتب علمى امام به درجهء والايى از علم و فضل نائل گرديد كه مى گفتند:
" در ميان شيعيان هيچكس از محمد بن مسلم داناتر نيست " (2) وى مى گويد: " هر موضوعى كه به نظرم مى رسيد، از امام باقر (عليه السلام) مى پرسيدم و جواب مى شنيدم به حدى كه 30 هزار حديث از امام پنجم و 16 هزار حديث از امام صادق (عليه السلام) فرا گرفتم ". (3) " هشام بن سالم " مى گويد: " در هر موضوعى كه من و " زراره " اختلاف پيدا مى كرديم، از محمد بن مسلم مى پرسيديم و او در جواب، آنچه را كه از امام باقر (عليه السلام) و امام صادق (عليه السلام) شنيده بود نقل مى كرد ". (4)

1. رجال كشى، ص 125.
2. اختصاص مفيد ص 203، ابن شهر آشوب، مناقب ج 4، ص 200.
3. اختصاص مفيد ص 201، مجلسى، بحار الانوار ج 46، ص 292 و رجال كشى ص 129، مناقب ج 4، ص 196.
4. اختصاص مفيد، ص 53.
(٩٢٦)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 ... » »»
الفهرست
الرقم العنوان الصفحة
1 شناسنامهء مبارك امام محمد باقر (ع) 850
2 بخش اول / ولادت، عصر زندگى، مناقب و فضايل او مولود مسعود 853
3 امام باقر (عليه السلام) و عصر زندگى او 854
4 تلاش در راه بسط علوم 858
5 سرآمد بنى هاشم 859
6 امام باقر (عليه السلام) از نظر دانشمندان اسلامى 860
7 1 - گفتار ابن حجر: 860
8 2 - گفتار ابن عطا: 860
9 3 - گفتار حرانى: 861
10 4 - گفتار ابن خلكان: 861
11 5 - گفتار عطار نيشابورى: 862
12 6 - گفتار يافعى: 863
13 7 - گفتار ابن هيثم: 863
14 8 - گفتار قرمانى: 864
15 9 - گفتار ابن عماد حنبلى: 865
16 10 - گفتار شرقاوى: 866
17 11 - گفتار عفيفى: 866
18 12 - گفتار دميرى شافعى: 866
19 13 - گفتار سيد الأهل: 867
20 14 - گفتار روزبهان اصفهانى: 867
21 15 - گفتار حافظ حسين: 871
22 16 - احمد فهمى محمد: 874
23 17 - محمد امين بغدادى سويدى: 874
24 بخش دوم / امام باقر (عليه السلام) در پيشگاه قرآن 877
25 1 - اميد بخش ترين آيه: 878
26 2 - عفو و مغفرت: 878
27 3 - وبال اعمال: 879
28 4 - فرو افتادن در آيات خدا: 879
29 5 - شجره طيبه: 879
30 6 - كلامى در تفسير توحيد خدا: 880
31 7 - گفتار خداوند متعال در سوره اسراء 881
32 8 - تفسير آيه شريفهء سوره اسراء 881
33 9 - مقصود از رتق و فتق چيست؟ 881
34 10 - مقصود از " يد " چيست؟ 882
35 11 - مقصود از " حق " چيست؟ 882
36 12 - مقصود از سكينه چيست؟ 883
37 13 - مقصود از فرار به سوى خدا چيست؟ 883
38 14 - مقصود از عداوت اولاد و همسران چيست؟ 883
39 15 - مقصود از صبر چيست؟ 884
40 16 - مقصود از علامات: 884
41 17 - مقصود از اهل ذكر: 884
42 18 - شهداء كيانند؟ 885
43 19 - صبر چيست؟ 885
44 20 - كور و نابيناى حقيقى: 885
45 بخش سوم / امام باقر (عليه السلام) و زمامداران خودسر 1 - وليد بن عبد الملك 889
46 ايجاد بيمارستانها 889
47 گسترش فتوحات 890
48 فرمانروايان ستمگر 891
49 2 - سليمان بن عبد الملك 893
50 آتش انتقام جوئى 893
51 فساد دربار خلافت 894
52 3 - عمر بن عبد العزيز 894
53 مبارزه با فساد و تبعيض 895
54 ممنوعيت سب على (عليه السلام) 896
55 بازگردانى فدك 897
56 4 - يزيد بن عبد الملك 898
57 ساز و آواز و قمار 900
58 كانون فساد 901
59 5 - هشام بن عبد الملك 903
60 سختگيرى به خاندان رسالت (صلى الله عليه وآله) 903
61 انقلاب زيد بن على بن الحسين (عليه السلام) 904
62 بخش چهارم / امام باقر (عليه السلام) احياءگر حديث و شاگردان او 911
63 افسانهء محدوديت حديث 912
64 سخنى با برخى از نويسندگان تاريخ علوم عقلى و تمدن اسلامى 913
65 پاسخ ما 914
66 گفتار استاد علامهء طباطبائى (قدس سره) 915
67 گفتار استاد بستانى 916
68 افسانهء عدم ضبط حديث 916
69 حديثى از رسول خدا (صلى الله عليه وآله) 917
70 سفرهاى پررنج در راه فراگيرى حديث 918
71 سفرهاى طولانى براى فراگيرى يك حديث 919
72 1 - سفر از قم به كوفه 919
73 2 - سفر از بصره به كوفه 919
74 3 سفر به مصر و شام 920
75 4 - سفر از بصره به مدينه 921
76 5 - سفر به مدينه 921
77 6 - سعيد بن مسيب و تلاش شبانه روزى 921
78 خسران جبران ناپذير 923
79 شيعه پايه گذار تدوين حديث 924
80 1 - محمد بن مسلم بن رياح 926
81 محمد بن مسلم و فقهاى اهل تسنن! 927
82 محمد بن مسلم و قاضى ابن ابى ليلى 928
83 گفتار آية الله خويى 929
84 گفتار آية الله شوشترى 929
85 2 - جابر بن يزيد جعفى 929
86 راز بزرگ 930
87 محيط نامساعد 931
88 3 - زرارة بن أعين 933
89 پايهء علمى زراره 934
90 4 - حمران بن أعين 935
91 5 - بريد بن معاويه عجلى 935
92 6 - ابوحمزه ثمالى 935
93 مؤسس حوزه علميه نجف 937
94 توضيح حديث تشبيه به سلمان 937
95 7 - حمران بن أعين 938
96 8 - عبد الملك بن أعين شيبانى 938
97 امام باقر (عليه السلام) از زبان شاگردان 939
98 1 - ابن قداح: 939
99 2 - زرارة بن أعين: 939
100 3 - جمعى از شاگردان: 940
101 4 - افلح گويد: 940
102 5 - ابو حمزه ثمالى: 941
103 6 - بريد بن عجلى: 941
104 7 - محمد بن نعمانى: 941
105 تصصص در علوم 942
106 فرقهء مرجئه 944
107 امام باقر (عليه السلام) در شام 945
108 مناظره با اسقف مسيحيان 947
109 خطبه در شام 950
110 سخنرانى در محفل شام 951
111 تعليم مناسك حج 952
112 بخش پنجم / رهنمودها و ارشادات امام باقر (عليه السلام) امام باقر (عليه السلام) و سيرهء عملى و اخلاقى او 955
113 1 - ياد هميشگى خدا: 957
114 2 - در مراسم حج: 957
115 3 - اهميت عالم: 958
116 4 - كوچكى دنيا: 958
117 5 - رعايت اعتدال: 959
118 6 - سه چيز در سه چيز: 959
119 7 - مشكل ترين اعمال: 959
120 8 - بى نيازى از مردم: 959
121 9 - سخاوت: 959
122 10 - عزت نفس: 960
123 11 - پندى كه امام به من دادند: 960
124 12 - كم درآمد و پرخرج: 961
125 13 - احترام به نيازمند: 961
126 14 - پرسش و پاسخ: 961
127 15 - خروج قائم: 962
128 16 - نه شرق نه غرب: 962
129 17 - توصيه به عمر بن عبد العزيز: 962
130 18 - توصيه به برادران دينى: 962
131 ضرب نخستين سكه به راهنمايى امام باقر (عليه السلام) 963
132 پيام به شيعيان 968
133 تكليف علما 969
134 فقاهت در دين 970
135 مواعظ سه گانه 971
136 معاونت بر دشمن 971
137 راه هدايت 971
138 سزاى مبلغ دين 972
139 پاداش پيامبر خدا (صلى الله عليه وآله) 972
140 پايه هاى اسلام 973
141 نامه اى به برخى از حاكمان بنى اميه 973
142 امام باقر خطاب به فضيل 973
143 علم بى عمل 974
144 عتاب به ابو بصير 974
145 برخورد با بيگانه 974
146 شهادت 974
147 سخن پايانى 976
148 اولاد و اخلاف امام باقر (عليه السلام) 976