348: سؤال: در نكاح متعه اتصال به زمان اجراى صيغه، شرط است يا نه؟ و در صورت عدم اشتراط زن مىتواند در بين آن متعه ديگرى شود يا نه؟ وهبه جز اول مدت به شرط بقاى جز آخر آن بر حالت خود، صورت دارد يا نه؟
جواب: اظهر و اقوى اشتراط اتصال مدت است به زمان عقد. و اطلاق عقد منصرف به اتصال مىشود. و در صورت تصريح به انفصال، اظهر بطلان عقد است. و تحقيق اين مطلب را در كتاب مناهج الاحكام كرده ام وهبه جز اول به شرط بقاى جز آخر جايز نيست. و ظاهر اين است كه اصل هبه مدت به اين شرط، باطل باشد. پس نكاح بر حال خود باقى خواهد بود در تمام مدت.
349: سؤال: شخصى دو زوجه دارد. و هر يك را كه از روز اول به خانه آورده قرارداد جا و مكان جدائى داده. و حال زوج به زوج به زوجه آخرى مىگويد (آن روز كه بناى جا و مكان جدائى گذاشتم آن روز قوه گذرانيدن دو خانه جدا را داشتم و حال زوجه ها بايد در يك جا و يك مكان با يكديگر سازش نمايند). وزوجه مىگويد كه (من از آن زوجه تشويش و بيم جان دارم و با او سازش نمىتوانم بكنم به هر جا كه بگوئى بيايم و بروم و مطيعه و فرمانبردارم و در پيش آن زن نمىآيم). و حال به اين علت مدت پنج سال است كه زوج نفقه وكسوه به زوجه نمىدهد و مى گويد تو ناشزه اى. آيا در صورت بيم جان كه يقين دارد كه آن زن قصد هلاكت را دارد، مىتواند پهلوى آن زن بنشيند؟ آيا موافق قانون شريعت نبوى (ص) چه صورت دارد؟ كيفيت را مرقوم فرمايند.
جواب: سكنائى كه بر زوج واجب است از براى زوجه، بايد در خور زى و حال و تعارف زوجه باشد. وزوجه را مىرسد كه مطالبه سكناى على حده كند كه به غير زوج كسى در نزد او نيايد. خواه خبوى او باشد خواه اقارب زوج و خواه غير آنها. وزوج نمىتواند او را الزام كند كه با خبوى خود در يك خانه به سر ببرد. خصوصا با بيم هلاك.
و به هر حال يا حصار جدائى بايد باشد هر گاه زوجه اهل اين معنى باشد، يا يك حجره معينه در حصارى كه مرافق على حده داشته باشد، يعنى راه آمد و شد آب وخلا و غيره هر گاه به همين قدر كفايت شود. واقل مراتب اين كه حجره على حده داشته باشد.
و بهانه زوج كه (من طاقت اخراجات على حده ندارم چون در سر يك سفره نان خوردن خرج آن كمتر است ممكن است، اما دو جا كردن مقدور من نيست) هر گاه اين عذر واقعى است منتهاى آن اين است كه با وجود عجز زوج از جدا كردن، اين زوجه